تاریخچه

 

سازمان ‌پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران به عنوان یکی از بزرگترین و فعال‌ترین مراکز تحقیقاتی کشور بر پایه تجربیات گذشته و به منظور تکمیل حلقه تحقیقات تا تولید در راستای توسعه فناوری‌های نوین، اقدام به تأسیس مرکز رشد واحدهای فناور نمود و در سال ۱۳۸۲ و ۱۳۸۷ موفق به دریافت موافقت اصولی و قطعی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شد. طبق اساس‌نامه مصوب، مراکز رشد واحدهای فناور برای کارآفرینان و واحدهای فناوری که با تکیه بر علم، فناوری و نوآوری، دارای ایده‌های قابل تجاری شدن هستند، برای مدت زمان مشخصی اطلاعات و مشاوره‌های ضروری و نیز خدمات و تجهیزات مناسب برای رشد و ارتقای آن‌ها ارائه داده و آن‌ها را برای حضور مستقل و موثر در عرصه کسب و کار در صحنه فناوری کشور آماده می‌کند.

سیاست مرکز رشد جذب و پذیرش واحدهای فناور با سطح فناوری متوسط و بالا بوده، به نحوی که تاکنون موفق به پذیرش واحدهای مهمی در زمینه تولید تست‌های تشخیصی سریع ایمونوكروماتوگرافی، تجهیزات حساس مورد نیاز در زمینه صنایع هوافضا مانند سامانه توزیع سوخت هواپیماهای جت، پهبادها، دوربین‌های نظارت تصویری و کنترلی دید در شب، طراحی و ساخت دستگاه تصویربرداری سه بعدی مبتنی بر فلورسانس القایی لیزری، طراحی و ساخت ویلچر سبک وزن فعالی موسوم به کربوران با استفاده از الیاف کربن، تولید ماسک نانویی با استفاده از نانو الیاف و بهبود خواص نفوذپذیری، طراحی و ساخت سامانه تصویربرداری لاپاراسكوپی، تولید محصولات محلولی مانند شوینده‌های نانو و ملات آب گریز گردیده است. راه‌اندازی بخش فناوری نانو در مركز رشد، یكی دیگر از دستاوردهای مهم بوده است كه این كار با همكاری ستاد ویژه توسعه فناوری نانو از سال 1392 براساس تفاهم‌نامه آغاز شده و تاكنون ۶۱۸۰ مترمربع فضای كارگاهی و ۱۲۰۰ مترمربع فضای اداری احداث و در اختیار واحدهای فناور نانویی قرار گرفته است.

با توجه به این‌كه فراهم كردن شرایط لازم برای شكل‌گیری و رشد واحدهای فناور و حمایت از واحدها به‌منظور دستیابی به محصول و ایجاد زمینه‌های لازم برای تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهشی از وظایف مركز رشد است، این مركز در این راستا اقدام به عقد تفاهم‌نامه با مؤسسه خدمات فناوری تا بازار ایرانیان (وابسته به ستاد نانو)، مركز همكاری‌های تحول و پیشرفت ریاست جمهوری وكارگزاران مختلف نموده تا مشاوره لازم به واحدهای فناور مستقر درمركز در زمینه‌های مالی، مالیاتی، تجاری سازی، مالكیت فكری، صادرات محصولات دانش‌بنیان، اخذ ایزو، CE و تحقیقات بازار و تحقیقات استراتژیك ارائه شود. همچنین در راستای حمایت از واحدها و هسته‌های فناور مستقر، صندوق پژوهش و فناوری توسعه فناوری‌های پیشرفته صنعتی سازمان در نیمه اول سال 1400 تشكیل شد.

 وجود 7 پژوهشكده فعال در زمینه‌های برق و فناوری اطلاعات، مواد پیشرفته و انرژی‌های نو، فناوری‌های شیمیایی، زیست فناوری، کشاورزی، مكانیك و مطالعات فناوری‏های نوین در سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران با بیش از 150 عضو هیات علمی و کارشناس پژوهشی و وجود امكانات مختلف شامل پایلوت‌ها و آزمایشگاه‌های تخصصی موجب شده تا شرایط برای توسعه فناوری از طریق همكاری تیم‌های تخصصی متشكل از رشته ها و گرایش‌های مختلف كه از اهداف و وظایف مهم  مرکز رشد است؛ مهیا گردد.

با توجه به استقبال زیاد شركت‌ها برای استقرار در مركز رشد و تأثیر آن بر اقتصاد دانش‌بنیان، هیأت امنای سازمان مجوز ایجاد پارک علم و فناوری را در تاریخ 13/4/1399 برای جذب شركت‌های فناور توسعه یافته صادر نمود. بر این اساس، پارک می‌تواند با استقرار شركت‌های فناور توسعه‌یافته و دانش‌بنیان و حمایت از آنها، زمینه رشد اقتصاد دانش‌بنیان را فراهم آورد. طبق مصوبه جلسه  مورخ 6/7/1399، شورای گسترش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران موظف است، در راستای سیاست‌های كلان و نقشه جامع علمی كشور مبنی بر تجاری‌سازی دستاورد‌های علمی و بسط و گسترش زیرساخت‌های توسعه فناوری و نوآوری با توسعه مأموریت‌ها و ارتقای سطح فعالیت‌های این سازمان در حوزه نوآوری و فناوری و برخورداری از امتیازات ماده ۹ قانون حمایت از شركت‌ها و مؤسسه‌های دانش‌بنیان فعالیت نماید. بر اساس این مصوبه، سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران مشابه پارك‌های علم و فناوری استانی در استان تهران و معین استان البرز در نظر گرفته شده که وظیفه ارتقای ظرفیت‌های زیست بوم نوآوری و فناوری این دو استان را بر عهده دارد.