گروه:
گروه صنایع شیمیایی آلی و دارویی
مجری(های) طرح (داخل پژوهشکده):
تاریخ خاتمه:
1396
وضعیت:
خاتمه یافته
محل تامین اعتبار:
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
در فضا درجه حرارت عملي فضاپيما بوسيله حرارت وارده از سوي خورشيد، انرژي خورشيدي بازتابي از سوي زمين، حرارت توليدي از داخل فضاپيما و جذب حرارت توسط پوشش فضاپيما تعيين ميشود. از جمله عوامل دردسر ساز در طراحي يک ماهواره عبارتند از پرتوهاي فرابنفش، يونهاي باردار، اکسيژن اتمي و نوسانات شديد دمايي ناشي از وضعيت قرار گرفتن ماهواره در فضا. ماهوارهها بطور کلي در طول ماموريت خود تحت تاثير شرايط حرارتي مختلفي قرار ميگيرند. يک طرف ماهواره که در جهت تابش نور خورشيد قرار ميگيرد، در اثر جذب امواج خورشيدي گرم ميشود در حالي که طرف ديگر آن که در جهت تابش خورشيد نيست و حرارت از دست ميدهد. در صورتي که حرارت سازه و يا اجزا ء داخل آن خيلي داغ و يا خيلي سرد شوند د ر کار سامانه اختلال ايجاد ميود. به اين ترتيب از کارآئي اجزاء داخلي مانند قطعات الکترونيکي، باتريها و سامانههاي حساس ديگر کاسته ميشود. معمولا دو نوع سامانه مراقبت حرارتي تحت عناوين سامانه عامل و سامانه غير عامل بکار ميروند. سامانه غير عامل بر اساس تمهيدات هدايتي و تششعي است و فاقد اجزاء متحرک است. زماني که سامانه غير عامل کافي نباشد، مثلا در ماموريتهاي سرنشيندار، سامانه عامل در کنار آن بکار ميرود. در سامانه عامل با اتکاء به پمپها، ترموستاتها، هيترها از اجزاي متحرک استفاده مينمايد که به نيروي الکتريکي نياز دارند. از جمله سامانههاي مراقبت حرارتي غير عامل بکار بردن رنگ و پوشش مناسب است. آز آنجا که دو شاخص جذب خورشيدي کم (as)، نشر حرارتي زياد () و نسبت a/ کمتر از ۱ و همچنين دوام پوشش معيارهاي مناسبي جهت انتخاب پوششها هستند. درميان تمهيدات مراقبت حرارتي غير عامل مطرح، کاربرد رنگدانه سفيد اکسيد روي و ارتوتيتانات روي (Zn2TiO4) مورد توجه زيادي گرفته است. هم اکنون سه نمونه از اين ترکيبات تحت نامهاي تجاري YB-71 , Z-93 و S13G/LO1 در بازار وجود دارند. S13G/LO-1 از رنگدانه ZnO و رنگپايه سيليکوني استفاده ميگردد. در نمونه Z-93 رنگدانه آن ZnO و نمونه YB-71 با رنگدانه ارتوتيتانات روي (ZnOT) از سيليکات پتاسيم بعنوان بايندر استفاده ميشود. در پوشش حاصله (ZnO/K2SiO3) سيليکات پتاسيم بگونهاي موثر اکسيد روي را اينکپسوله (پوشينه) مينمايد. در اين پروژه بررسي و تهيه پوشش مراقبت حرارتي بر مبناي استفاده از پيگمنتهاي سفيد از جمله اکسيد روي و اکسيد تيتان همراه با رنگپايه (بايندر) معدني سيليکاتي و رنگپايه آلي سيليکوني در دستور کار قرار گرفته است. نمونههاي پوششي که در آنها افزودنيهاي ميکا و اکسيد سريم همراه با اکسيد تيتان بعنوان رنگدانه و رزين سيليکوني بعنوان رنگپايه بکار رفته جذب خورشيدي ۲/۰ و نشر ۸/۰ و همچنين نمونهاي که در آن Zn-SBA-15 بعنوان پيگمنت و سيليکات پتاسيم بعنوان بايندر مصرف شده جذب خورشيدي ۰/۱۵۱ و نشر ۹۳۶/۰ را نشان ميدهند که با معيارهاي مطلوب انتخاب پوشش ماهواره همخواني مناسبي دارند. نتايج نشان ميدهد که اين دو نوع پوشش برآوردکننده نيازهاي علمي و فني پوشش غيرعامل فضاپيما ميباشند.