توسعه فناوري‌هاي نوين در زمينه ارتقاء باقيمانده‌هاي نفتي پالايشگاه‌ها به محصولات داراي ارزش افزوده يکي از دغدغه‌هاي اصلي صنعت نفت مي باشد. در اين ميان زئوليت ZSM-5‎ به عنوان يکي از مهمترين و پرکاربردترين کاتاليست‌هاي اصلي صنايع تبديلي نفت شناخته شده است. گزارش حاضر شامل فعاليتهاي انجام گرفته در زمينه ارتقاء باقيمانده‌هاي سنگين پالايشگاه با استفاده از کاتاليست‌هاي زئوليتي ZSM-5‎ است. اين گزارش شامل شش فصل است. فصل اول شامل مقدمه‌اي بر موضوع تحقيق است. فصل دوم به موضوع نفت سنگين، روش‌هاي صنعتي ارتقاء نفت سنگين، کاتاليست‌هاي زئوليتي بويژه ZSM-5‎ و کاربرد آنها در ارتقاء نفت سنگين اختصاص يافته است. فصل سوم شامل مروري بر فعاليت‌هاي صورت گرفته توسط ساير محققين در زمينه موضوع تحقيق مي‌باشد. در فصل چهارم روش تحقيق شامل سنتز کاتاليست زئوليت ZSM-5‎ و تقويت آن، شناسايي ساختار کاتاليست و شرح فرايند ارتقاء باقيمانده نفتي پالايشگاه به تفصيل آمده است. در فصل پنجم نتايج ساخت و شناسايي ساختار کاتاليست ZSM-5‎ با استفاده از پراش پرتو ايکس، طيف سنجي مادون قرمز و ميکروسکوپ روبشي الکتروني شرح داده شده است و تاثير پارامترهاي مختلف بر فرايند ارتقاء باقيمانده سنگين برجهاي تقطير پالايشگاه مورد ارزيابي قرار گرفته است. فصل ششم به نتيجه گيري تحقيق اختصاص داده شده است پارامترهاي مورد بررسي در اين تحقيق شامل درجه حرارت در پنج سطح و نسبت کاتاليست به خوراک در پنج سطح مي‌باشد. تاثير اين پارامترها بر ميزان تبديل باقيمانده سنگين نفتي، sp gr‎، ويسکوزيته و API‎ محصول مورد ارزيابي قرار گرفته است. مشخصات اساسي باقيمانده سنگين نفتي شامل API: 5/15‎ و ويسکوزيته (‎0C 50): CSt 275‎ مي‌باشد. کاتاليست ZSM-5‎ با دو روش هيدروترمال و مايکروويو تهيه شده است. در روش مايکروويو تاثير سطح توان مايکروويو در شش سطح و تاثير زمان در پنج سطح بررسي گرديد. مشاهدات نشان داد که بهترين نتايج در ‎50‎ دقيقه و ‎40‎ درصد توان حاصل گرديد. کاتاليست ZSM-5‎ با چهار فلز شامل آهن، قلع، مس و روي تقويت شده است. شناسايي ساختار کاتاليست زئوليتي ZSM-5‎ و کاتاليست تقويت شده با استفاده از پراش پرتو ايکس، طيف سنجي مادون قرمز و ميکروسکوپ روبش الکتروني صورت گرفته است. بررسي نشان داد که بالاترين ميزان تبديل در شرايط فرايندي شامل ‎0C 440‎ و نسبت کاتاليست به خوراک ‎70‎ درصد بدست مي‌آيد. در اين حالت مشخصات محصول شامل :sp gr 819/0‎، ويسکوزيته (‎0C 50): cP 2/4‎ ، :API 2/41‎ ميصباشد. نتايج تاثير نوع فلز مورد استفاده جهت تقويت کاتاليست ZSM-5‎ نشان داد که فلز قلع مناسبترين فلز است و ميزان بازيابي توسط آن در مقايسه با کاتاليست ZSM-5 5/11‎ درصد افزايش بازيابي اجزاء سبک را نشان مي‌دهد.