گروه: 
تولیدات گیاهی و كشاورزی پايدار
مجری(های) طرح (داخل پژوهشکده): 
تاریخ شروع: 
1393
تاریخ خاتمه: 
1394
وضعیت: 
خاتمه یافته
بسياري از گياهان تركيب هايي با خواص حشره كشي دارند. در سال هاي اخير استفاده از مشتقات گياهي به عنوان جايگزين سموم شيميايي در كنترل آفات بسيار مورد توجه قرار گرفته است. گياه لبديسي نمدي  Ajuga chamaecistus Ging ،گونه اي از تيره نعنائيان است. تاكنون حدود 300 گونه از اين جنس شناسايي گرديده كه بسياري از آنها به عنوان پوششي براي پوشش گیاهی سبز كاربرد داشته و بسياري ديگر داراي انواع خواص دارويي بوده به طوريكه در سالهاي اخير گياهان اين جنس به لحاظ دارويي و اقتصادي مورد توجه زيادي قرار گرفته اند. در اين مطالعه در قدم اول، اسانس اين گياه از اندامهاي هوايي خشك شده به طريق تقطير با آب توسط دستگاه كلونجر استخراج و تركيبات آن با كمك GC-MS شناسايي شد و سپس خواص حشره كشي اين اسانس روي حشرات کامل شپشه دندانه دار برنج، Oryzaephilus surinamensis (L.)، در دماي 1 ± 27 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 5 ± 60 درصد و تاريکي با 4 تکرار مطالعه گرديد. از مجموع 3/95 درصد از اسانس گياه، 50 تركيب مورد شناسايي قرار گرفت كه در ميان آنها 6 تركيب β-pinene، α-thujene، α-pinene، linalool، elixene و δ-cadinene بيشترين درصد را به خود اختصاص داده بودند. مقادير LC50  و LC99 اسانس روي حشرات كامل به ترتيب 53/3 و 43/11ميكرو ليتر بر ليتر هوا محاسبه گرديد كه نشان دهنده سميت بالاي آن روي اين آفت مي باشد. همچنين اين اسانس به طور معني داري داراي خواص دوركنندگي و بازدارندگي تخمريزي روي حشرات كامل شپشه دندانه دار بود و در بالاترين غلظت (6/0 ميكروليتر بر گرم بذر) درصد بازدارندگي به 21/4 ± 26/82 رسيد. همچنین این اسانس اثر معنی داری روی شاخص های تغذیه ای به ویژه شاخص بازدارندگی تغذیه (FDA) این آفت داشت. بر اساس نتايج اين مطالعه به نظر مي رسد اسانس گياه لبديسي نمدي به صورت بالقوه بتواند جهت محافظت محصولات انباري از شپشه دندانه دار به كار رود .
نوع کارفرما: 
سایر(صندوق حمایت از پژوهشگران،فناوران و ...)
درصد مشارکت کارفرما: 
100%
 

©  تمامی حقوق متعلق به سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران می باشد.