چكيده
تغییرات محیطی و عدم ثبات شرایط بازار لزوم جرح و تعدیل قیمت را ایجاد می‌کند. لذا قیمت‌گذاری و ارزش‌گذاری فناوری همواره یکی از مباحث مهم و کلیدی در فرآیند تجاری‌سازی و انتقال فناوری محسوب می‌شود. در این پژوهش در گام اول سعی شده است تا با مطالعه انواع روش‌های قیمت‌گذاری و ارزش‌گذاری فناوری مطرح در ادبیات، به ارائه یک دسته‌بندی جامع از روش‌های موجود پرداخته شود. لذا در مجموع، روش‌های موجود در ادبیات در دسته‌بندی جامعی به سه دسته روش‌های کمی، کیفی و ترکیبی تقسیم و کلیه روش‌ها در این سه دسته جانمایی شده است. در گام بعد، تلاش شده است، با توجه به ادبیات این حوزه، عوامل مؤثر بر انتخاب روش مناسب ارزش­ گذاری فناوری و به تعبیری دیگر عوامل مؤثر بر ارزش فناوری شناسایی و دسته بندی شوند. در این راستا، 44 شاخص کلیدی شناسایی گردیده است. در ادامه، به جهت تدقیق این شاخص­‌ها در حوزه صنایع تخمیری، با مصاحبه با 10 تن از خبرگان حوزه زیست فناوری و فناوری تخمیری و با تکیه بر تحلیل نتایج این مصاحبه ­ها، مجموعه شاخص‌ها به 61 شاخص افزایش یافته است. در گام بعد و در راستای صحت ­سنجی 61 شاخص شناسانده ­شده، پرسشنامه‌ای بر اساس منطق لیف لیکرت تعریف و در میان خبرگان این حوزه توزیع شده است. پس از تکمیل و بازگشت 38 پرسشنامه از 45 پرسشنامه توزیع­شده، این پرسشنامه­ها تحلیل شده و تعداد شاخص‌ها به 46 شاخص تقلیل یافته است. در نهایت این 46 شاخص به 4 دسته سیاست­های سازمان، محیط سیاسی و قانونی، ویژگی­های بازار و صنعت و هم­چنین ویژگی­های فناوری تقسیم شده­اند. پس از آن، تلاش شده است تا با تمرکز بر حوزه فناورنه زیستی (صنایع تخمیری)، روش­های مناسب ارزش­گذاری فناوری در این صنعت و حوزه فناورانه خاص شناسایی و ارائه گردد. در همین راستا، پرسشنامه­ای بر پایه مدل تصمیم گیری TOPSIS و بر اساس 46 شاخص­ و روش­های ارزش­ گذاری­ شناسایی­ شده، در میان خبرگان مدیریت فناوری و سیاستگذاری علم و فناوری توزیع شده است. پس از تحلیل نتایج این پرسشنامه‌­ها، روش‌­های مدل دو جمله‌­ای، اختیار معامله، بلک و شولز و هم­چنین بازار محور به ترتیب به عنوان بهترین روش‌های ارزش‌­گذاری فناوری در صنایع تخمیری شناسایی شد­ه­اند.
واژه‌های کلیدی: ارزش­‌گذاری فناوری، زیست فناوری، صنایع تخمیری، ارزش­‌گذاری فناوری در صنایع تخمیری.