جشنواره بین المللی خوارزمی
جشنواره بين‌المللي خوارزمي رهیافت سنجیده‌ای برای شناسايي و معرفي طرحهای برتر ملی و قدردانی از دانشمندان ، پژوهشگران و نوآورانی است که با دانش و نوآفرینی‌های ذهنی و عملی خود دنیای پرتلاطم امروز را به سویی روشن‌تر و امن‌تر می‌برند.
این جشنواره كه بنيان آن پس از پيروزي انقلاب اسلامي در سال 1366 نهاد شد اكنون به عنوان با سابقه‌ترین جشنواره علمی جمهوری اسلامی ایران، سه دهه افتخار آمیز از برگزاری مستمر و موفقیت آمیز را پشت سر نهاده است.
اولین دوره سال 1366 با شرکت طرح های ملی برگزار شد. در پنجمین دوره در سال 1370 با شرکت طرح های ملی و بین المللی و در سیزدهمین دوره در سال 1378 با شرکت طرح های ملی، بین المللی و ایرانیان مقیم خارج برگزار گردید.
جشنواره‌ای که ضرورت برگزاری، اهمیت و چشم‌انداز دستاوردهای بلند مدت آن از همان نخستین دوره چنان روشن بود که به سرعت مورد توجه بالاترین مقامات اجرایی کشور و وزارت فرهنگ و آموزش عالی قرار گرفت. به گونه‌ای که رسم امضا و اهدای مستقیم لوح تقدیر توسط رئیس جمهور وقت (مقام معظم رهبری) در فرآیند برگزاری آن تثبیت شد.
مايه خوشوقتي است كه آن نهال نوپا طي سالهاي متمادي با تلاش همه مديران و عوامل علمي و اجرايي برگزاري آن در سازمان پژوهشهاي علمي و صنعتي ايران و حمایت تمامی وزیران و مدیران ارشد وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری در همه ادوار، به درختي ريشه‌دار، رشيد و پر ثمر تبديل شده است.
اين جشنواره وزين طی سی و هفت دوره برگزاری ، از میان بالغ بر بیست هزار طرح تحقیقاتی شرکت کرده در رقابت هزار طرح بنیادی، کاربردی و نوآوری و فناوری را به عنوان برگزیده به جامعه علمي كشور معرفي نموده است که 79 درصد آن طرحهای داخلی و 21 درصد آن از طرح‌هایی است که توسط دانشمندان خارجی و ایرانیان مقیم خارج از کشور ارائه نموده‌اند.
با توجه به اینکه برای به ثمر رسیدن تعداد زیادی از این طرح‌ها بیش از یک نفر به عنوان مجری یا همکار فعالیت داشته که نامشان در فهرست همکاران هر طرح جای دارد به راحتی می توان برآورد نمود جامعه برگزیدگان جشنواره خوارزمی اجتماعی چند هزار نفره است. جامعه‌ای با ظرفیت فوق عالی از دانش، پشتکار، تجربه، خلاقیت ، مدیریت و خودباوری که موتور محرکه ارزشمندی برای شتاب بخشیدن به پیشرفت‌های علمی و فناوری کشور محسوب می‌شوند.
جستجو و تورق فهرست بلند برگزیدگان، داوران، اعضای گروه های تخصصی و ارزیابان طرح های پژوهشی این جشنواره برای هر صاحب نظر و استاد زمینه‌های تخصصی، دهها و دهها نام آشنا را به چشم می‌آورد که قضاوت درباره ارزش، کارایی، هدفمندی ، تاثیرگذار بودن و پویایی جشنواره بین‌المللی خوارزمی را آسان می‌نماید.
بایگانی دبیرخانه جشنواره با تمامی پروندهای شرکت کننده در هر دوره، برگزیدگان دوره های مختلف جشنواره (سامانه کهربا)، بایگانی عکس‌ها، فیلم‌ها، خبرنامه‌های دوره‌ای، ویژه‌نامه‌های چند دهه‌ای، آیین نامه‌های برگزاری ، آیین نامه‌های اجرایی، مستندات متعدد چاپی و الکترونیکی، گزارش‌های خبری نوشتاری و تصویری که پی در پی در این خصوص منتشر شده‌اند، بانک اطلاعاتی ارزشمندی را در اختیار ما گذاشته است که پایشگری و رصد نمودار توسعه علمی، گرایش‌های تحقیقاتی و صعود و سقوط اقبال به زمینه‌های علمی کشور را در چهل سال گذشته ممکن می‌سازد که اگر ظرفیت‌های قابل بهره‌برداری حضور بیش از 200 دانشمند خارجی و ایرانی مقیم خارج، از 50 کشور جهان را نیز به آن اضافه کنیم دیگر جشنواره بین‌المللی خوارزمی یک عملکرد سازمانی، یک سیاست وزارتخانه‌ای و یا صرفا یک همایش بین‌المللی علمی نخواهد بود. جشنواره بین‌المللی خوارزمی آینه تمام نمایی از پویایی علمی، خودباوری دانش‌پژوهان و فناوران ایرانی و تلاش مستمر ایران اسلامی در هدایت جوانان و پژوهشگران برای دستیابی به بهترین راه‌های توسعه پایدار است.
در سی و هفت سال گذشته نود و شش نهاد و سازمان دولتي و خصوصي، علمي و اقتصادي، ملي و بين‌المللي در فهرست حاميان مادي و معنوي این جشنواره قرار گرفته‌اند که این نیز شاخص دیگری برای سنجش اعتبار، پویایی و اثرگذار بودن جشنواره است.
جشنواره جوان خوارزمی
در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، حمايت از عالمان و فرهيختگان عرصه علم و فناوري، تقويت روح بررسي، تتبع و ابتكار در تمام زمينههاي مختلف علمي، فني، فرهنگي و معارف اسلامي از طريق قدرداني و ارج نهادن بر مقام والاي پژوهشگران مورد توجه قرار گرفته است. در راستاي تحقق اهداف مذكور، اساسنامه سازمان پژوهشهاي علمي و صنعتي ايران در سال 1359 شمسي در شوراي انقلاب اسلامي به تصويب رسيد. بدين ترتيب، كشف، جذب و پرورش استعدادها در زمينههاي مختلف علمي و صنعتي، حمايت و پشتيباني از مخترعان، مبتكران و پژوهشگران داخلي، استفاده از استعدادهاي بالقوه كشور و انتقال تجربه هاي علمي و فني ساير كشورها به داخل كشور به عنوان يكي از مهمترين مأموريت‌ها و محورهاي اصلي فعاليت‌هاي حمايتي اين سازمان مورد تجربه قرار گرفته است. بخش هايي از فرآيند حمايت از جامعه علمي و فرهيختگان كشور در سيماي برگزاري "جشنواره جوان خوارزمي" تجلي پيدا كرده است كه سابقه اولين دوره آن به سال 1378 شمسي برمي‌گردد. جشنواره جوان خوارزمي خاستگاه و رهيافت سنجيده اي براي ارزش گذاري و اهميت بخشيدن به تلاش جوانان كشور است. تاريخچه جشنواره جوان خوارزمی:
- دوره اول جشنواره جوان خوارزمي (سال 1378) _ با شركت طرحهاي دانش‌آموزي، دانشجويي و آزاد
برگزار كننده : سازمان پژوهشهاي علمي و صنعتي ايران
- دوره دوم تا ششم جشنواره جوان خوارزمي (سال 1383-1379)
برگزار كنندگان : در بخش دانش‌آموزي، وزارت آموزش و پرورش و در بخش دانشجويي و آزاد ، مركز تحقيقات سياست علمي كشور
- دوره هفتم تاکنون ( سال 1384 تاکنون)
برگزار كنندگان: در بخش دانش‌آموزي، وزارت آموزش و پرورش و مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و در بخش دانش پژوهان و فناوران، سازمان پژوهش هاي علمي و صنعتي ايران
فرآیند اجرایی جشنواره های خوارزمی
پنج بخش رقابت در جشنواره های خوارزمی عبارتند از:
طرحهای داخلی، طرحهای خارجی(فقط جشنواره بین المللی خوارزمی)، طرحهای ایرانیان مقیم خارج (فقط جشنواره بین المللی خوارزمی) و برگزیده ویژه (برای تکریم فرهیختگان و دانشمندان ایرانی که با یک عمر تلاش موثر در زمینه علمی خود به آبادانی این مرزو بوم همت گماشته‌اند)
فراخوان پذیرش طرح ها در جشنواره های خوارزمی در فروردین ماه، از طريق وبگاه جشنواره و ساير مسيرهاي اطلاع‌رساني الكترونيكي و پستی در داخل و برای بخش خارجی و ایرانیان مقیم خارج به دو زبان فارسی و انگلیسی در خارج از كشور آغاز می شود و ثبت نام متقاضيان تا پایان مهرماه ادامه دارد. جشنواره های خوارزمی در محورهای اصلی پژوهش‌های بنیادی، کاربردی، نوآوری و فناوری در گروه‌های تخصصي مهندسی برق وكامپيوتر، مهندسی مكانيك، مهندسی مكاترونيك، فناوري‌هاي شيميايي، فناوري نانو، مواد، متالورژي و انرژي‌هاي نو، مهندسی نرم افزار و فناوري اطلاعات، مهندسی مخابرات، صنایع پیشرفته و مدیریت هوشمند فناوری، زیست فناوری و علوم پايه پزشكي، مدیریت آب، کشاورزی و منابع طبیعی، محيط زيست، علوم پایه، عمران، هوافضا، معماری و شهرسازي، هنر، هوش مصنوعی و فناوری کوانتوام علوم پزشکی و نظاير آن در سطح ملی و بین‌المللی فعالیت می‌نماید.
طرحهاي ارایه شده بر حسب موضوع، به‌صورت الكترونيكي از طريق سامانه براي ارزيابي به هجده گروه تخصصي ارسال می شود. كارشناسان و اعضاي هيأت علمي عضو گروه‌هاي تخصصي طرح‌ها را بر اساس ماهيت و شاخص‌هاي تعريف شده ارزيابي نموده و طرحهاي برتر به هيأت داوران پيشنهاد می نمایند.
هيات داوران كه بالاترين ركن علمي و تخصصي جشنواره است وظيفه بررسي علمي، فني، ارزشي و رتبه‌بندي طرحهاي پيشنهادي توسط گروه‌های تخصصي را به عهده دارد.
نشانی سامانه جشنواره های خوارزمی www.khwarizmi.ir می باشد. همچنین سامانه کهربای خوارزمی (بانک اطلاعاتی برگزیدگان به نشانی kia-kahroba.ir/laureates) که می توان از طریق اینترنت بر اساس عنوان طرح، نام برگزیده، کلمات کلیدی، زمینه موضوعی، سال برگزاری، دوره جشنواره و ... به جستجوی اطلاعات پرداخت و در حال حاضر این سامانه با بیش از 2000 رکورد برای بازیابی اطلاعات به زبانهای فارسی و انگلیسی آماده بهره برداری است.