سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران

به گزارش روابط عمومی، پژوهشگران پژوهشکده فن‌آوری‌های شیمیایی سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران ، به سرپرستی دکتر فائزه نعمتی، موفق به توسعه روشی بهینه برای استخراج و غنی‌سازی ترکیبات پلی‌فنلی ارزشمند از گیاه بومی ایران، سیاه‌گیله (Vaccinium arctostaphylos) شدند.

این دستاورد علمی، گامی مؤثر در جهت بهره‌برداری از ظرفیت‌های گیاهان دارویی داخلی و توسعه محصولات باارزش افزوده در صنایع دارویی، غذایی و آرایشی-بهداشتی است. هدف اصلی این تحقیق، استخراج و بهینه‌سازی ترکیبات پلی‌فنلی سیاه‌گیله و ارزیابی اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضد دیابتی عصاره غنی‌شده نهایی بود.

در این پژوهش پس از جمع‌آوری گیاه سیاه‌گیله از رویشگاه‌های طبیعی منطقه کلاردشت و شناسایی دقیق آن، نمونه‌ها آماده‌سازی و عصاره‌گیری شد. در مرحله کلیدی و نوآورانه این پژوهش، فرآیند غنی‌سازی ترکیبات پلی‌فنلی با استفاده از رزین‌های ماکروپروس صورت پذیرفت و بهترین رزین برای بیشترین جداسازی و خالص‌سازی ترکیبات پلی فنلی، شناسایی شد.

با بهره‌گیری از روش HPLC، افزایش قابل توجه غلظت مواد موثره‌ای همچون پروسیانیدین‌ها و مالویدین در عصاره غنی‌شده نسبت به عصاره اولیه تأیید گردید. در حال حاضر، این فراکسیون بهینه‌شده در مرحله ارزیابی دقیق خاصیت ضد دیابتی (از طریق آزمون مهار آنزیم آلفا-گلوکوزیداز) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی (با روش‌های DPPH و ABTS) قرار دارد و داده‌های حاصل با استفاده از نرم‌افزارهای آماری در حال تحلیل است.

این پروژه با تمرکز بر بهینه‌سازی و خالص‌سازی مقرون‌به‌صرفه ترکیبات پلی‌فنلی، موفق به توسعه فناوری تولید عصاره‌های غنی‌شده با کیفیت بالا از گیاه سیاه‌گیله شده است. ترکیبات کلیدی شناسایی‌شده مانند آنتوسیانین‌ها و پروسیانیدین‌ها، پتانسیل بالایی برای استفاده در تولید مکمل‌های غذایی با خواص آنتی‌اکسیدانی و کمک به مدیریت دیابت دارند. این موفقیت پژوهشی نه تنها بر ارزش علمی و اقتصادی گیاه بومی سیاه‌گیله می‌افزاید، بلکه مسیر را برای تولید دانش‌بنیان محصولات سلامت‌محور از منابع طبیعی ایران هموار می‌سازد. نتایج نهایی این تحقیق پس از تکمیل مراحل ارزیابی بیولوژیکی و آنالیزهای نهایی، منتشر خواهد شد.

در شکل زیر تفاوت رنگ استفاده از رزین های متفاوت، میتواند نشانی بر میزان پلی فنول های متفاوت باشد.